ماه رمضان در روستای بالانج

/سحرگاه و آیین «اوباش دان»، افطاری ،نذری ، عرفه ، عید فطر/

ماه رمضان

 ماه رمضان در باور مردم بالانج از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد و با آداب و سنن زیادی از جمله، دستگیری از مستمندان، اوباش دان، رسم فراموش شده کیسه دوزی برای لعن ابن ملجم و... همراه است.

در اعتقاد مردم بالانج ، در این ماه طبق دستور خدواند، روزه بر همه مسلمانان واجب بوده و در کتاب آسمانی قرآن از رمضان به عنوان ماهی که هر روز آن برابر با هزار روز بوده و به مبارکی آن نیز قرآن در آن ماه بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده، یاد شده ‌است.

مردم این دیار با آیینی تحت آیین "قابخالما" یعنی با روزه داری سه روز مانده به ماه مبارک رمضان به پیشواز ماه میهمانی خداوند می روند، نگاه کردن به‌ آیینه و آب یا به روی کودکان و حتی انگشتری طلا یا عقیق  ،فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد (ص) ، بعد از رویت هلال ماه نو هنوز هم به عنوان یک رسم در بین مردم روستا مرسوم است  . مردم روستا برای دیدن هلال ماه معمولا به پشت بامها و یا به محل مرتفع روستا که به قالا مشهور است می ایستند تا هلال ماه راببینند .

این عادت بر این اعتقاد مبتنی است که باید دل مومن همچون آیینه صاف و روشن باشد و ازناپاکی‌ها صیقل یابد وهمچنین مایه سلامت و برکت است.

هر چند این رسم طی سالیان اخیر به دلیل توسعه رسانه های گروهی، موضوعیت خود را از دست داده اما هنوز که هنوز است بسیاری از اهالی روستا به این کار مبادرت می کنند.

رسم ویژه سحری خوردن یا "اوباش دان" در روستای بالانج

اما سحری خوردن و سحری بلند شدن هم برای خود در روستا آدابی دارد.

هنوز هم که هنوز است روستائیان با صدای ضربه همسایه بر دیوار خانه و یا درب منزل شان از خواب بیدار می شوند. یاموذن روستا، با صدای نافذ و گیرایی، وقت سحر را بر پشت بام های منازل یا مسجد روستا با دعایی که در محل به آن "مناجات" می‌ گوییم ، اعلام مینماید. ( یاد مرحوم مشهدی خلیل و مرحوم خلجی گرامی باد ) معمولا مناجات مرحوم خلجی زبان زد روستائیان بود )

در بین عامه مردم، زمان سحری خوردن به "اوباش دان" مشهور است و وقت آن نیز یک ساعت مانده به اذان صبح است.

همچنین در گذشته‌های نه چندان دور در مردم روستا وقت سحر و اذان صبح را از روی حرکت ستاره‌ ای که اصطلاحا به آن" دان الدوزو" می‌گفتند تعیین می ‌شد.

افطاری دادن به مستمندان رسم ماندگار مردم روستا در ماه رمضان

ماه رمضان در بین مردم روستا، هنوز هم ماه احسان، اطعام و تجدید دوستی‌هاست و اکثر خانواده‌ها، سعی می‌کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهند.

آنچه که در اولین گام در آستانه رمضان و یا در روزهای روزه در بین مردم روستا می توان مشاهده کرد رفتار میهمان نوازی و دعوت نزدیکان به افطار است.

افطار دادن به اندازه ای در بین مردم روستا وبین خانواده ها جایگاه دارد که هر یک سعی می کنند در این امر بر دیگری پیشی گیرند.

دادن افطاری‌های جمعی، برای مستمندان، هنوز هم، در سطح روستا در شب های ماه رمضان مرسوم است.

افطاردهی در بین مردم روستا از هفته دوم ماه رمضان مرسوم است و معمولا فقرا را به مراسم افطاری دعوت می‌کنند و البته از افراد فامیل نیز وعده گرفته می‌شود.

اما آنچه که اغلب بر سر سفره افطاری روستائیان دیده می شود از نان های روغنی و لواش ، فطیر (علچوره )گرفته تا سوپ و خرماهای تزئین شده با گردو، پودر گردو، پنیر، سبزی و سالاد، ماست، کره  ، دوشاب ،مربای (سیب-هلو- زردآلو-آلبالو –هیوا- انجیر..)، شیر برنج و فرنی و آش های محلی (آش رشته –آش دوغ- آش ماست ) وآب ،دوغ محلی ،شربت بیدمشک است.

مراسم احیا ئ شب قدر

طلب عفو بخشش مردم روستا از خداوند متعال در شب های قدر

اما شب‌های احیا در روستا از جایگاه ویژه ای برخوردار است مسجد همه از خیل مشتاقان وصال دوست و خریداران معرفت و تشنگان محبت و رحمت دوست روستا آکنده و لبریز می شود.

"سبحانک یا لا اله الا انت، الغوث الغوث خلصنا من النار یارب" و این آوای سوزناک در شب های قدر (19 ، 21و23 رمضان) از دل سینه های مالامال از امید رحمت و مغفرت پروردگار جاری می شود.

در این روزها و شب ها، محبت، مهربانی، احسان و نیکوکاری مردم و خانواده های آنان به اوج خود می رسد و خوشحال و با نشاط از آن جهت که رمضان این ماه پرفیض و برکت را دریافته اند و به این توفیق بزرگ نائل شده اند و مغموم از آن جهت که این ماه دوست داشتنی در حال خداحافظی از آنهاست.

کودکان و نوجوانان نیز از این آداب و رسوم سنتی و معنوی سهمی برای خود دارند آنها پا به پای بزرگان و والدین خود سحری می خورند و چون ظهر شرعی فرا می رسد افطار زود هنگام می کنند.

نماز عید فطر

رسم فراموش شده کیسه دوزی برای "لعن برابن ملجم مرادی"

رسم کیسه‌ دوزی 27 ماه رمضان که هنوز در برخی خانواده های این روستا زنده است، معروف است که روز 27 ماه رمضان شب قصاص ابن ملجم است.

در این روز زنان برخی خانواده های روستا کیسه‌ای می‌دوزند که به کیسه "لعن ابن ملجم" یا کیسه "مراد" معروف است. ووقتی کیسه را دوختند از یکی افراد مومن ویا ازسید روستا سکه را به عنوان متبرک می گیرند و به داخل کیسه می اندازند و به عنوان کیسه دبیی مشهور است که مایه خیر و برکت می باشد

روز آخر ماه رمضان درروستا به "عرفه" مشهور است روز زیارت اهل قبور و تهیه لوازم عید فطر است.

مردم روستا در روز عرفه به ‌طور دسته جمعی به زیارت اهل قبور می‌روند و حلوا و خرما یا نقلی را که با خود برده‌اند را خیرات می‌کنند معمولا حلوا را در منزل از آرد و روغن حیوانی درست می کنند.

در روز عرفه سرپرست خانواده با محاسبه میزان فطریه افراد آن را از قوت سالانه یا از پول توی جیب جدا کرده و در محل خاصی قرار می‌دهد،

در روز پایانی ماه رمضان مردم روستا به پشت بامها و یا در جای بلند مشهور به قالا می ایستند تا هلال ماه شوال  که به بام باختر آسمان نقش می بندد ببینند . و فردایش عید فطر است و نماز عید فطر را بعد نماز صبح موقع طلوع آفتاب در مسجد به جا می آورند و به شکرانه توفیق یک ماه روزه داری و منزلت در جوار محبت پروردگار را جشن و سرور و شادمانی خانواده ها را در بر می گیرد و خانواده ها به جهت تبریک به منزل بزرگان خانواده های و یا ریش سفیدان روستا می روند و ضمنا اهالی فرارسیدن عید فطر را به همدیگر تبریک می گویند.